U bent benieuwd wat een kort geding, of spoedprocedure, is. In dit artikel leggen wij uit wat de werking en inzet van een kort geding is. Een kort geding kan namelijk een handig middel zijn als het goed wordt gebruikt.
Wat is een kort geding?
Een kort geding is een korte gerechtelijke procedure voor zaken met spoed en waarin snel een beslissing moet komen. De kortgedingrechter die uitspraak doet wordt ook wel voorzieningenrechter genoemd. Let op: de rechter doet geen definitieve uitspraak. De uitspraak in kort geding heeft het karakter van een “voorlopige voorziening”. U kunt de voorlopige voorziening zien als (tijdelijke) oplossing voor een (juridisch) probleem. Binnen het bestuursrecht wordt niet van kort geding gesproken, maar van voorlopige voorziening.
Kort geding in verschillende rechtsgebieden
Het kort geding is zowel mogelijk binnen het civielrecht als het bestuursrecht. U spreekt van kort geding in het civiele recht en van voorlopige voorziening in het bestuursrecht. Zie ook het kopje “Voorlopige voorziening” hieronder.
Kort geding in civielrecht
Civielrecht is het recht tussen burgers onderling, zoals huurrecht (kantonrechter) of familierecht (civiele rechter). Zie voor het onderscheid tussen kantonzaken en civiele zaken het kopje “Via advocaat of “in persoon” een kort geding aanspannen?” hieronder.
Kort geding familierecht
Op onze pagina over juridische hulp van een (pro deo) familierecht advocaat, komt u meer te weten over het kort geding in het familierecht.
Kort geding in bestuursrecht
Bestuursrecht is het recht tussen burger en overheid. Denk aan een uitkering die u krijgt van het UWV, een overheidsinstantie. Stel u krijgt een bijstandsuitkering. De gemeente zet de uitkering stop. U vraagt de kortgedingrechter te beslissen dat de gemeente uw bijstandsuitkering bijvoorbeeld 4 maanden moet doorbetalen. U kunt anders uw rekeningen niet blijven betalen. Een bezwaar- of beroepsprocedure schort namelijk de werking van het besluit niet op. Anders gezegd: het besluit geldt gewoon en wordt uitgevoerd, ook al gaat u in bezwaar of beroep.
Of de verhuurder dreigt u uit de woning te zetten. U wilt de (dreigende) ontruiming voorleggen aan de rechter. Om te voorkomen dat u uw woning uit moet voor er uitspraak is, vraagt u in kort geding dat de uitzetting niet mag worden uitgevoerd tot er definitief is beslist dat u inderdaad uit de woning moet.
Denk ook aan een straat- of contactverbod of een voorschot op een schadevergoeding binnen het letselschaderecht. Dit zijn echter simpele voorbeelden. In de praktijk is het van belang dat de vordering in kort geding zo nauwkeurig mogelijk wordt verwoord. Hier kan een advocaat u bij helpen.
Kort geding geeft tijdelijke tussenoplossing
De uitspraak van de kortgedingrechter is niet definitief. Het is bedoeld als een (voorlopige) beslissing voor de periode dat er nog geen definitieve uitspraak is in de “bodemprocedure”, of hoofdzaak.
Voorlopige beslissing in bodemprocedure
Een bodemprocedure is de procedure bij de bestuursrechter of de civiele rechter over de grondslag van het geschil (bijvoorbeeld stopzetting bijstandsuitkering of uitzetting woning). Het kort geding is dus een soort tussenoplossing.
Kort geding als snellere oplossing
Een bodemprocedure neemt over het algemeen veel tijd in beslag. Denk aan al gauw een jaar in het civiele recht. Binnen het bestuursrecht kan het sneller gaan, maar ook daar neemt de bodemprocedure meer tijd in beslag dan het kort geding.
Voorlopige voorziening
In dit artikel gebruiken wij de term voorlopige voorziening. Dat is de oplossing die de rechter door een kort geding kan bieden, maar het staat ook voor iets anders.
Het bestuursrecht gebruikt de term voorlopige voorziening (en niet zozeer “kort geding”) om te omschrijven dat er schorsing (stopzetting) van het besluit of een andere snelle oplossing kan worden gevraagd aan de bestuursrechter. Maar een voorlopige voorziening in het bestuursrecht lijkt op het kort geding van het civiele recht.
De term wordt echter ook gebruikt om lopende een bodemprocedure, in de procedure zelf om een oplossing voor een spoedeisend probleem te vragen. Dan start er dus geen aparte kortgedingprocedure én geen aparte bodemprocedure. De bodemprocedure en de voorlopige voorziening worden behandeld in één. Ook wel genoemd, de incidentele vordering of incident.
Dit is een goede oplossing als u in de bodemprocedure wilt weten hoe de rechter erover denkt én een snelle oplossing noodzakelijk is voor een prangend probleem. Een voorbeeld kan zijn dat de aannemer die uw woning heeft gebouwd fouten heeft gemaakt. Daardoor is de woning onveilig. U start een bodemprocedure over de fouten en vraagt een voorlopige voorziening voor de veiligheid van de woning. Zoals dat de aannemer verplicht wordt de woning te stutten of andere maatregelen te nemen.
Het is belangrijk dat de incidentele vordering wordt aangekondigd in de dagvaarding voor de bodemprocedure. Anders zal de rechter het niet behandelen als voorlopige voorziening/incidentele vordering.
Volgt u het nog? Hier een weergave van de verschillende termen en betekenissen.
Betekenis kort geding & voorlopige voorziening (samenvatting)
| Term | Gebruik/betekenis |
| Kort geding | Civiel recht (ook kanton) |
| Voorlopige voorziening | Bestuursrechtelijk kort geding |
| Voorlopige voorziening | Civiel recht, incident in bodemprocedure |
| Voorlopige voorziening | Tijdelijke oplossing voor juridisch probleem |
| Voorzieningenrechter | Civiele rechter, kantonrechter, bestuursrechter in kort geding/voorlopige voorziening |
Uitspraak kortgedingrechter soms afdoende
Als er een uitspraak is in kort geding, leggen lang niet alle partijen de zaak nog voor aan de “gewone” rechter (bodemrechter). Partijen doen het dan met de uitspraak van de kortgedingrechter, waardoor de uitspraak toch wél een definitief karakter krijgt. Dan wordt het kort geding gebruikt om op de kortst mogelijke termijn een uitspraak te krijgen waarmee partijen “verder” kunnen.
Een kortgedingrechter bekijkt voor hij/zij uitspraak doet wat de bodemrechter mogelijk zou beslissen. De kortgedingrechter “anticipeert” op de bodemprocedure. Dit kan een reden zijn voor partijen geen bodemprocedure te starten.
Spoedeisend belang voorwaarde voor kort geding
Voor een kort geding moet u een spoedeisend belang hebben. Daarmee wordt bedoeld dat u op korte termijn een beslissing moet hebben en u niet kunt wachten tot er uitspraak is in de bodemprocedure.
Voorbeeld spoedeisend belang
In het geval dat uw uitkering wordt stopgezet, kan het spoedeisend belang zijn een financiële noodsituatie. Een bestuursrechtelijke voorlopige voorziening kan zijn dat het besluit niet wordt uitgevoerd tot er een besluit is op bezwaar of uitspraak in beroep.
Geschikte zaken voor kort geding
Ongeschikt voor definitieve oplossingen
Niet alle zaken zijn geschikt voor de kortgedingrechter om in te beslissen. Het gaat dan om een oplossing die definitief van aard is. De kortgedingrechter mag bijvoorbeeld niet bepalen dat u eigenaar bent van een stuk grond of dat de koopovereenkomst die u hebt gesloten is beëindigd.
Geschikt voor tijdelijke oplossingen
Een kortgedingrechter kan bijvoorbeeld wel een straat- en contactverbod uitspreken. Dit is niet definitief omdat er een periode aan verbonden is (bijvoorbeeld de duur van een jaar). De (bestuursrechtelijke) voorzieningenrechter mag ook bepalen dat het UWV uw uitkering moet doorbetalen voor de duur van een bepaalde periode. Denk erom dat u een dergelijke voorziening wel moet terugbetalen als blijkt dat u echt geen recht heeft op die uitkering.
Via advocaat of “in persoon” een kort geding aanspannen?
U voert zelf een kort geding (u procedeert in “persoon”) of u schakelt daarvoor een advocaat in. Het is niet mogelijk om u te laten vertegenwoordigen door iemand die geen advocaat is. Stel u hebt een buurman die geen advocaat is, maar die wel wat weet van huurrecht. Het is dan niet mogelijk om uw buurman de procedure namens u te laten voeren.
Advocaat bij kantonzaken (zoals huurzaken) vs. civiele zaken (zoals familierecht)
Dat is nog niet alles. We maken het nog wat ingewikkelder: bij kantonzaken kunt u zelf een kort geding starten, bij zaken voor de civiele rechter neem u daarvoor een advocaat in de arm. Maar, als u wordt betrokken in een kort geding door de tegenpartij, mag u zowel bij de kantonrechter als de civiele rechter uw eigen verdediging voeren. Alleen als u een kort geding start is een advocaat verplicht bij de civiele zaken.
Wat zijn dan civiele zaken en wat kantonzaken? In feite is de kantonrechter een rechter die zich buigt over civiele aangelegenheden, maar slechts bepaalde onderwerpen (bijvoorbeeld):
- Huurzaken
- Zaken met een belang tot € 25.000
- Arbeidszaken
- Consumentenkoopzaken
- Consumentenkredietzaken
De civiele rechter gaat over (bijvoorbeeld):
- Zaken met een belang hoger dan € 25.000/onbepaalde waarde
- Familiezaken
- Burenruzies
- Aansprakelijkheidszaken
- Faillissementen
Zelfstandig procederen in het bestuursrecht
In het bestuursrecht kunt u altijd zelf procederen, dus zonder advocaat. Op de website van De Rechtspraak vindt u een handig overzicht wanneer u nu wel of niet een advocaat nodig hebt.
Kort geding procedure
De Rechtspraak heeft procesreglementen gepubliceerd op de website. Hierin kunt u teruglezen hoe het proces van een kort geding in elkaar steekt. Of u nu zelf een kort geding voert of (verplicht) een advocaat inschakelt, het is prettig de procedure ervan in grote lijnen te kennen. Een kort geding aanspannen is namelijk nog niet zo eenvoudig.
1. Aanvraag kort geding met dagvaarding
De concept-dagvaarding moet worden meegestuurd bij de aanvraag van een kort geding. Een dagvaarding is een inleidend stuk waarmee u de wederpartij en de rechter duidelijk maakt wat u vordert. In bepaalde zaken geldt dat een verzoekschrift moet worden opgesteld en geen dagvaarding. Let erop dat u niet zomaar dagvaardt! U zult eerst in contact moeten treden met de wederpartij over het probleem.
2. Zitting bij de rechter
Na ontvangst bepaalt de rechter een dag en tijdstip voor de mondelinge behandeling (de “zitting”) van uw zaak. Het tijdstip en datum moet van uw kant worden doorgegeven aan de wederpartij, waarbij u ook de concept-dagvaarding toestuurt. Vervolgens wordt de definitieve dagvaarding in opdracht betekend door een deurwaarder. Als u nog andere stukken aan de rechter stuurt, stuurt u deze ook aan de wederpartij.
3. Uitspraak van de rechter
Na de mondelinge behandeling door de rechter, doet deze uitspraak. Dit kan schriftelijk of mondeling. Als er schriftelijk uitspraak wordt gedaan meldt de rechter dit tijdens de mondelinge behandeling. Als de rechter mondeling uitspraak doet, kan hij dat direct doen als partijen op zitting zijn.
Dit is een vereenvoudigde schets van de procedure van een kort geding. Zoals u merkt komt er veel bij kijken. Dit kan een advocaat gelukkig allemaal voor u doen!
Procedure voorlopige voorziening (bestuursrecht)
Binnen het bestuursrecht kan er alleen om een voorlopige voorziening worden gevraagd als er ook beroep is aangetekend of bezwaar is gemaakt (de bodemprocedure). Indien de beroepsprocedure loopt, kan een van beide partijen om een voorlopige voorziening vragen. Tijdens de bezwaarprocedure kan de indiener van het bezwaarschrift of een belanghebbende vragen om een voorlopige voorziening. Degene die om een voorlopige voorziening vraagt, moet een afschrift van het bezwaar- of beroepschrift aan de kortgedingrechter geven.
Vervolgens nodigt de rechtbank u uit voor een zitting (mondelinge behandeling). De rechter doet zo spoedig mogelijk mondeling of schriftelijk uitspraak. Daarin beschrijft de rechter meestal wanneer de voorlopige voorziening vervalt. De rechter kan na uitspraak over de voorlopige voorziening, onmiddellijk uitspraak doen in de bodemprocedure. Dan heeft u in één klap duidelijkheid!
Kosten kort geding
Griffierecht
Ook niet onbelangrijk is het antwoord op de vraag welke kosten bij het aanspannen van een kort geding komen kijken. Als eiser, degene die het kort geding start, betaalt u “griffierecht” aan de rechtbank. Het griffierecht is een vergoeding zodat de zaken kunnen worden behandeld. De tarieven verschillen per soort zaak. U als “natuurlijk persoon” betaalt minder dan een rechtspersoon (zoals een bedrijf). Ook in het bestuursrecht moet er griffierecht worden betaald, door degene die vraagt om een voorlopige voorziening.
Advocaatkosten
Als u een advocaat inschakelt, betaalt u naast het griffierecht uw advocaatkosten. Een kort geding voeren kan best ingewikkeld zijn. U weet misschien niet wat uw kansen zijn bij een kort geding. Een gespecialiseerde advocaat weet zijn of haar weg in het kort geding. U kunt hieraan veel steun hebben. Zo kan de advocaat contact opnemen met de wederpartij, de dagvaarding of het verzoekschrift opstellen, de aanvraag van het kort geding regelen en mee naar de zitting. De kosten kunnen aardig oplopen. Het is echter mogelijk de kosten te verhalen op de tegenpartij (zie “Kosten verhalen op wederpartij” hieronder).
Minder kosten met pro deo advocaat
Hulp van de advocaat is in veel gevallen nog gratis ook. Onze advocaten werken op basis van toevoeging: door de overheid gefinancierde rechtsbijstand (pro-deo). Het grootste deel van de kosten wordt betaald door de Raad voor Rechtsbijstand (RvR), terwijl u alleen maar een kleine eigen bijdrage betaalt. Het hangt van de hoogte van uw (gezins-)inkomen af of u in aanmerking komt voor gefinancierde rechtsbijstand. Uw advocaat weet wat hij/zij moet doen om de toevoeging voor u aan te vragen. Een voordeel is dat als u procedeert met toevoeging, er een verlaagd griffierecht voor u geldt! Wilt u weten of u in aanmerking komt voor gefinancierde rechtsbijstand? Op de pagina ‘Kosten pro-deo advocaat‘ vindt u een overzicht.
Peiljaarverlegging voor pro deo
De inkomenstoets ligt 2 jaar voor de aanvraag. De RvR checkt uw jaarinkomen bij de Belastingdienst. Heeft u echt een advocaat nodig maar is uw aanvraag afgewezen? Geen nood! Het kan zijn dat uw inkomen is veranderd en dat u eerst te veel verdiende voor een pro deo-advocaat (ook wel advocaat van onvermogen genoemd). Als u nu minder verdient kunt u een peiljaarverlegging aanvragen. De RvR kijkt dan naar uw inkomen ten tijde van de aanvraag.
Kosten verhalen op wederpartij
U vraagt de rechter een proceskostenveroordeling uit te spreken. Dat betekent dat de rechter uw wederpartij opdraagt de kosten die u heeft gemaakt te vergoeden. U krijgt (een deel van) uw advocaatkosten en griffierecht terug. In het bestuursrecht kunt u ook vragen om een proceskostenveroordeling van het bestuursorgaan (gemeente, UWV bijvoorbeeld).
De rechter zal vergoeding van de kosten alleen toekennen als u de zaak wint! Als u verliest, kan het dus zijn dat de rechter u veroordeelt tot het betalen van de kosten van de wederpartij. In het geval uw wederpartij een bestuursorgaan is, zal de rechter dit niet aan u opleggen.
In hoger beroep bij kort geding
U bent het niet eens met de uitspraak in kort geding. U gaat niet naar de bodemrechter, maar tegen de uitspraak in kort geding in “hoger beroep”.
Termijn hoger beroep kort geding
Er geldt een termijn van 4 weken voor het instellen van hoger beroep. Die termijn gaat lopen vanaf de datum van de kortgedinguitspraak. Het hoger beroep stelt u in bij het gerechtshof (civiele- en kantonzaken). Hier is van belang dat u voor een procedure bij de gerechtshoven een advocaat nodig heeft.
Ook het hoger beroep wordt snel afgehandeld, er gelden korte termijnen. U wilt immers op de kortst mogelijke termijn duidelijkheid over de uitspraak van de kortgedingrechter.
Hoger beroep bij bestuursrechter
Of en naar welke bestuursrechter u kunt voor hoger beroep, hangt af van de soort zaak en of er hoger beroep openstaat. Soms is een bepaalde bestuursrechter namelijk de enige rechter die uitspraak kan doen in een bepaalde zaak. Het gaat voor dit artikel te ver om hier uitvoerig op in te gaan. Als er hoger beroep openstaat, staat dit doorgaans in de uitspraak van de kortgedingrechter.
Meer informatie & contact
Heeft u een juridisch probleem waar u snel een oplossing voor wilt? Dan kan het kort geding een goed middel zijn! Er komt echter veel bij kijken en daarom staan onze gespecialiseerde advocaten u graag bij. Neem hiervoor contact op via het formulier of bel ons op 088 1810 380.
Veelgestelde vragen over het kort geding
Een kort geding is een spoedprocedure waarin de kort gedingrechter (kantonrechter of civiele rechter) wordt gevraagd om een snelle beslissing. Een kort gedingprocedure wordt gestart met een dagvaarding en eindigt met een voorlopige beslissing van de kort gedingrechter.
Het is mogelijk dat de kort gedingrechter direct op de zitting mondeling een beslissing neemt over het geschil. Echter schetst de praktijk een ander beeld. Binnen twee na de zitting neemt de kort gedingrechter een voorlopige beslissing.
Er zijn meerdere voordelen te noemen: korte doorlooptijden (een zitting wordt snel ingepland bij de rechtbank) en daardoor op korte termijn een beslissing van een kort gedingrechter.
Wat is het nadeel van een kort geding?
Het voordeel is ook direct een nadeel. De kort gedingrechter neemt een voorlopige beslissing en geen definitieve. Een definitieve beslissing volgt pas in de bodemprocedure.
Een incasso kort geding is een incassoprocedure waarbij ook op korte termijn een beslissing wordt verkregen. Een schuldeiser kan dit starten met als doel de schuldenaar te veroordelen tot betaling van de geldsom.
