Verbintenissenrecht

Het verbintenissenrecht is onderdeel van het vermogensrecht en gaat over de rechtsverhouding tussen twee personen. De wettelijke grondslag is Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek.

Wat is een verbintenis?

Een verbintenis is een afdwingbare juridische verplichting, wat betekent dat de partij waarop de verplichting berust, kan worden gedwongen aan deze verplichting te voldoen. Een verbintenis kan ontstaan vanuit het overeenkomstenrecht (contractuele verplichting) en vanuit de wet (niet-contractuele verplichting). De twee meest voorkomende verbintenissen zijn de overeenkomst en de onrechtmatige daad. Een onrechtmatige daad is een schending van het recht die schade veroorzaakt. Laster en reputatieschade zijn hiervan een voorbeeld. Hierop kan de verplichting tot schadevergoeding volgen. Het recht van de schuldeiser op de nakoming van de verbintenis door de schuldenaar heet een rechtsvordering.

Contractuele verplichtingen

In het overeenkomstenrecht spreekt men van eenzijdige en wederkerige overeenkomsten. Bij eenzijdige overeenkomsten is alleen één partij verplicht te presteren, bijvoorbeeld bij een schenking. Bij wederkerige overeenkomsten zijn beide of alle partijen verplicht te presteren, bijvoorbeeld bij een koopovereenkomst. Dat betekent dat voor elke partij die aangesloten is bij de overeenkomst een verbintenis tot prestatie ontstaat. Wanneer een partij zich niet houdt aan de overeenkomst en de prestatie niet verricht, wordt dat een tekortkoming in de nakoming genoemd.

De tekortkoming in de nakoming valt uiteen in een toerekenbare tekortkoming (wanprestatie) en een niet-toerekenbare tekortkoming (overmacht). Dit onderscheid is van belang bij het bepalen van de vervolgstappen. De nakoming kan blijvend onmogelijk of niet-blijvend onmogelijk zijn. Bij blijvende onmogelijkheid heeft de schuldeiser meteen recht op schadevergoeding.

Bij niet-blijvende onmogelijkheid zal er eerst verzuim moeten intreden, dit is de toestand waarin de schuldenaar verkeert als hij niet nakomt. Verzuim kan intreden na een ingebrekestelling, maar ook op grond van in de wet genoemde gevallen. Bij een ingebrekestelling moet de schuldenaar eerst de kans gegeven worden toch na te komen. Als de schuldenaar dan niet nakomt of het blijkt uit zijn houding dat hij niet zal nakomen treedt er verzuim in. Verzuim kan ook intreden op grond van de wet. Hier is sprake van wanneer er een termijn voor nakoming is afgesproken en deze is overschreden, wanneer de verbintenis voortvloeit uit een onrechtmatige daad en wanneer de schuldeiser uit een mededeling van de schuldenaar kan afleiden dat hij niet zal nakomen. Wanneer verzuim is ingetreden ontstaat er een verplichting tot schadevergoeding door de schuldenaar. Ook is het mogelijk om dan de overeenkomst te ontbinden.

Einde contractuele verplichting

Een verbintenis die voortvloeit uit een overeenkomst eindigt meestal wanneer de prestatie is verricht, maar kan ook eindigen door de ontbinding van de overeenkomst. Als de partijen afspreken dat ze de overeenkomst zullen ontbinden, verdwijnen ook de verplichtingen die daaraan verbonden zijn.

Niet-contractuele verplichting

In het aansprakelijkheidsrecht kan ook een verbintenis ontstaan. Dit gebeurt zonder een overeenkomst en is vaak de verplichting tot de vergoeding van schade. De veroorzaker van een onrechtmatige daad wordt verplicht de schade te vergoeden. Deze verplichting vloeit rechtstreeks voort uit de wet. Andere voorbeelden van verbintenissen die voortvloeien vanuit de wet zijn: zaakwaarneming, ongerechtvaardigde verrijking en onverschuldigde betaling.

Verjaring

Een rechtsvordering op een verbintenis kan ook verjaren, wat betekent dat er niet langer aan voldaan hoeft te worden. Er geldt een wettelijke verjaringstermijn van 20 jaar, wat betekent dat een rechtsvordering in ieder geval 20 jaar nadat deze opeisbaar is geworden verjaart. Er geldt voor een aantal soorten rechtsvorderingen ook een subjectieve termijn, wat betekent dat deze termijn begint te lopen wanneer de schuldeiser een bepaalde handeling verricht. In de wet staan deze termijnen opgesomd.

Goederenrecht vs. verbintenissenrecht

Het goederenrecht gaat over rechten die tegen iedereen ingeroepen kunnen worden, terwijl in het verbintenissenrecht de rechten alleen tegen de wederpartij ingeroepen kunnen worden. Een koopovereenkomst geldt bijvoorbeeld alleen tussen de partijen die deze hebben ondertekend, men kan er niet een derde mee benadelen.

Advocaat verbintenissenrecht

De kosten voor een advocaat variëren per kantoor en soms ook per advocaat. Heb je een laag inkomen en geen rechtsbijstandverzekering? Wellicht kun je dan gebruik maken van gesubsidieerde rechtsbijstand. Vaak noemen we dit ook wel pro deo advocaten. Jouw advocaat is dan niet volledig gratis, maar je betaalt een inkomensafhankelijke bijdrage. Je leest hier meer over de kosten van een pro deo advocaat. De advocaten van Lawspot werken ook op basis van pro deo.

In het verbintenissenrecht is het niet verplicht dat je gebruik maakt van een advocaat. Wij raden je echter aan om je wel te laten bijstaan door een advocaat. Een advocaat kan jou bijvoorbeeld helpen met het opstellen van overeenkomsten of het vorderen van schadevergoeding. De sociale verbintenissenrechtadvocaten van Pro Deo Advocaten helpen je hier graag bij. Mocht je een vraag hebben over het verbintenissenrecht, of wil je bijgestaan worden door een van onze verbintenissenrechtadvocaten, neem dan contact op. Wij zijn bereikbaar op 085 – 5000 202.

Verder lezen?

Direct juridische hulp?

Vul het contactformulier in, dan neemt een gespecialiseerde advocaat gauw contact met je op.

Zelf bellen kan natuurlijk ook, wij zijn bereikbaar via 085 – 5000 202.

Dwaling

Dwaling

Als men een overeenkomst sluit, gebeurt dit door een aanbod van een verkoper en een aanvaarding van een koper. Als de wil voor het aangaan

Meer lezen »
bemiddeling

Bemiddeling

Bij bemiddeling wordt er door een bemiddelaar die onafhankelijk is ondersteuning geboden aan de partijen om ze de mogelijkheid te geven om het conflict op

Meer lezen »
bedrog

Bedrog

Partijen kunnen iets hebben afgesproken wat achteraf niet rechtsgeldig is. Een rechtshandeling, welke een op een rechtsgevolg gerichte handeling is, is vernietigbaar wanneer deze door

Meer lezen »

Overmacht

Het is gebruikelijk dat overeenkomsten die gesloten worden, moeten worden nagekomen. Als dat niet gebeurt, is het mogelijk dat men op grond van wanprestatie optreedt

Meer lezen »
verrekenen

Verrekenen

Piet moet €150 euro aan Jaap betalen en Jaap moet Piet €100 euro betalen. De mannen hebben twee opties: allebei de volledige bedragen aan elkaar

Meer lezen »
inspanningsverplichting

Inspanningsverplichting

Het belangrijkste beginsel uit het overeenkomstenrecht in Nederland is dat alle overeenkomsten nageleefd dienen te worden. In de praktijk is dit vaak lastig te realiseren,

Meer lezen »

Zaakwaarneming

In het algemeen moet iemand zelf voor de kosten opdraaien wanneer diegene de belangen van een ander behartigt, zonder dat de ander hierom gevraagd heeft.

Meer lezen »
wanprestatie

Wanprestatie

Men spreekt van wanprestatie als er sprake is van een overeenkomst en deze verbroken wordt. Wat houdt wanprestatie precies in en wanneer spreekt men ervan?

Meer lezen »
schuldeisersverzuim

Schuldeisersverzuim

Soms kan het voorkomen dat een schuldeiser poogt te belemmeren dat een schuldenaar de verplichtingen die hij heeft nakomt. Hierdoor ontstaat er voor de schuldeiser

Meer lezen »
opschortende voorwaarde

Opschortende voorwaarde

Soms is het handig om alvast tussen partijen afspraken te maken, zodat men die kan gebruiken als er een onzekere gebeurtenis plaatsvindt. Als de onzekere

Meer lezen »
Bel nu