Artikels over sociale zekerheidsrecht

Het sociale zekerheidsrecht is een ontzettend groot rechtsgebied, waar heel veel mensen in hun leven wel eens mee te maken krijgen. Wanneer iemand in financiële moeilijkheden komt, bijvoorbeeld door ziekte, arbeidsongeschiktheid, werkloosheid of pensioen, kan ons sociale zekerheidsstelsel hulp bieden. Het omvat onder meer de Werkloosheidswet (WW), de Algemene Ouderdomswet (AOW), de Ziektewet (ZW), de Wet Werk en Bijstand (WWB) en de Wet werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA).

Werkloosheidswet (WW)

Het is afhankelijk van een aantal criteria of u in aanmerking komt voor een WW-uitkering of niet. Deze criteria zien voornamelijk op het arbeidsverleden en op de beëindiging van het dienstverband.

Wekeneis

Het eerste criterium is de wekeneis. Deze houdt in dat u in de periode voordat u werkloos werd, minimaal 26 van de 36 weken moet hebben gewerkt. Het aantal uren dat u gewerkt heeft, maakt niet uit. Om in aanmerking te komen voor de uitkering, moet u minimaal 5 werkuren per week verliezen. Als het dienstverband dus voor minder dan 5 uren per week was, komt u sowieso niet in aanmerking voor de WW-uitkering. Wordt aan deze wekeneis wel voldaan, dan heeft u in principe recht op een kortdurende uitkering. De duur van deze uitkering is drie maanden.

Jareneis

Het volgende criterium is de jareneis. Deze eis houdt in dat van de 5 kalenderjaren voorafgaand aan de werkloosheid, u minstens 4 jaar werkzaam was. Het aantal uren maken hierbij wél uit; u moet minimaal 208 uren aan loon ontvangen hebben.

Hoelang de uitkering duurt, is afhankelijk van het arbeidsverleden. Men bouwt over de eerste 10 jaren een maand WW op per dienstjaar. Na deze 10 jaren bedraagt dit een halve maand per dienstjaar. De maximale duur van een WW-uitkering in 2022 is 24 maanden.

Wijze beëindiging arbeidsovereenkomst

De wijze waarop een arbeidsovereenkomst beëindigd is, is ook relevant. Wanneer er sprake is van verwijtbare werkloosheid, bestaat er geen recht op WW-uitkering. Dit is het geval wanneer u op staande voet ontslagen bent door bijvoorbeeld diefstal, of wanneer u zelf ontslag genomen heeft.

Vaststellingsovereenkomst

Een vaststellingsovereenkomst heeft als doel een arbeidsovereenkomst te beëindigen met wederzijds goedvinden. Met deze vaststellingsovereenkomst kunt u alsnog recht hebben op een WW-uitkering. Hierbij is het wel belangrijk dat deze overeenkomst correct opgesteld is. Het is daarom aan te raden deze vaststellingsovereenkomst door een advocaat na te laten kijken, zodat u problemen met het UWV voorkomt.

Hoogte WW-uitkering

Volgens het sociale zekerheidsrecht, bedraagt de WW-uitkering de eerste twee maanden 75% van het laatst verdiende loon. Na deze twee maanden bedraagt dit percentage 70%. Het laatst verdiende loon is het gemiddelde daginkomen voordat de werkloosheid ontstond. In principe wordt dit berekend over een jaar. Als dit niet mogelijk is, wordt een kortere periode gehanteerd. Momenteel is het dagloon beperkt tot het maximum van €197,-.

Plichten

Met een WW-uitkering gaan ook enkele plichten gepaard. Een belangrijk voorbeeld hiervan is de sollicitatieplicht. Men moet in principe 4 keer per 4 weken solliciteren. Als u hier niet aan voldoet, wordt er een maatregel opgelegd. Een maatregel houdt in dat er voor een bepaalde periode wordt gekort op de uitkering. Daarnaast is het van belang om vakantie, ziekte of vrijwilligerswerk te melden. Indien u het UWV hier niet tijdig over informeert, kunnen zij een sanctie opleggen. Deze kan een waarschuwing inhouden, maar in het ergste geval ook een terugvordering van de uitkering. Er bestaat dan nog wel de mogelijkheid om hiertegen in bezwaar te gaan.

Terugvordering WW

Ontvangt u naast uw WW-uitkering ook nog een extra inkomen, dan moet u het UWV hierover informeren. Indien u dit niet doet, ontvangt u te veel WW. Dit overschot moet u dan terugbetalen, meestal samen met een boete.

Bezwaar

U kunt tegen een besluit van het UWV bezwaar maken. De termijn hiervoor bedraagt 6 weken nadat het besluit is genomen. We raden het aan om hiervoor hulp van een advocaat in te schakelen. Met zijn/haar expertise zorgt de advocaat ervoor dat de procedure soepel verloopt.

​Neem contact op

Beroep

Tevens staat beroep open tegen een beslissing van het UWV. Dit beroep moet ingediend worden bij de bestuursrechter.

Ziektewet (ZW)

De Ziektewet valt ook binnen het sociale zekerheidsrecht, en is alleen van toepassing indien u ziek wordt en géén werkgever hebt. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer u ziek wordt binnen 4 weken na afloop van de arbeidsovereenkomst, of wanneer u werkt onder een uitzendovereenkomst. In het geval van het laatstgenoemde, is het nog wel afhankelijk van de uitzendfase of u recht heeft op een ziektewetuitkering.

Ziekte tijdens WW-uitkering

Als u ziek wordt terwijl u al een WW-uitkering ontvangt, blijft deze eerst doorlopen. Na 13 weken wordt de WW-uitkering dan omgezet in een Ziektewetuitkering. Heel soms kan ook aanspraak gemaakt worden op een Ziektewetuitkering tijdens een lopende arbeidsovereenkomst. Denk hierbij aan zwangerschap.

Ziekte

Ziekte houdt in dat u niet in staat bent eigen arbeid te verrichten wegens ziekte of gebrek. Eigen arbeid houdt het laatste feitelijke werk in dat verricht is. Wanneer u bijvoorbeeld werkzaam bent als telefoniste, gaat het UWV beoordelen of u dit werk nog kunt uitvoeren. Het is dus mogelijk dat u, ondanks ziekte, volgens het UWV toch arbeidsgeschikt bent voor uw eigen werk. In dit geval heeft u geen recht op een Ziektewetuitkering.

Hoogte en duur

Volgens het sociale zekerheidsrecht, bedraagt de  ziektewetuitkering 70% van het dagloon. Het dagloon is het gemiddeld genoten loon in het jaar voorafgaand aan de ziekte. De duur van een ziektewetuitkering is maximaal 2 jaar.

Bezwaar en beroep

Men kan tegen een beslissing van het UWV bezwaar indienen. De termijn voor bezwaar is 2 weken. Let hierbij op dat deze termijn snel gaat lopen. Als een UWV-arts op papier zet dat u arbeidsgeschikt bent, loopt de termijn per direct.

Verplichtingen

Indien u een ziektewetuitkering ontvangt, gelden er enkele verplichtingen. Het UWV zal u hiervan op de hoogte brengen, maar het is ook na te lezen op de site van het UWV. Als u de verplichtingen niet nakomt, kan het UWV een maatregel opleggen. Een maatregel houdt bijvoorbeeld in dat u wordt gekort op de uitkering. Hiertegen kunt u dan wel bezwaar indienen. De termijn hiervoor is 6 weken. Dit is de reguliere termijn. Soms legt het UWV ook een boete op.

Participatiewet – bijstand

Ook de bijstandsuitkering valt onder het sociale zekerheidsrecht. Recht op bijstand ontstaat wanneer u onvoldoende inkomen hebt om in het noodzakelijke levensonderhoud te kunnen voorzien. De gemeente bepaalt of hier sprake van is.

Bijstand aanvragen

Een bijstandsuitkering kunt u aanvragen via de website werk.nl van het UWV. Het UWV stuurt deze aanvraag naar de gemeente, die vervolgens bepaalt of u recht heeft op bijstand. In principe wordt de aanvraag binnen 8 weken afgerond. Om te voorkomen dat u in deze 8 weken zonder inkomen zit, heeft u recht op een voorschot van 90% van de uitkering die uiteindelijk toegewezen wordt. Het voorschot ontvangt u binnen 4 weken na de aanvraag. Als de gemeente het verzoek tot voorschot afwijst, is het mogelijk de voorzitter van de gedeputeerde staten te verzoeken hierover uitspraak te doen. Deze beoordeelt dan of het voorschot toch gedaan moet worden. Tegen deze beslissing is geen bezwaar mogelijk.

Jonger dan 27 jaar

Wanneer u jonger bent dan 27 jaar en onderwijs kunt volgen (en daardoor recht hebt op studiefinanciering), heeft u, behoudens uitzonderingen, niet direct recht op algemene bijstand. Er geldt eerst een periode van 4 weken waarin u op zoek moet naar werk of een opleiding. Na deze periode kunt u de aanvraag officieel indienen. Een voorschot is in deze periode niet mogelijk. Indien de bijstand wordt aangevraagd na afloop van een WW-uitkering, geldt deze wachtperiode niet.

Bezwaar

U heeft zes weken om bezwaar in te dienen indien de gemeente de bijstand heeft afgewezen. Tevens is het verstandig om meteen een nieuwe aanvraag te doen, met name als de aanvraag is afgewezen omdat u niet tijdig voldoende gegevens heeft aangeleverd. Een procedure waarin bezwaar wordt gemaakt duurt al snel 18 weken.

Voorlopige voorziening

Wanneer er sprake is van een spoedeisend belang, kunt u een aanvraag tot een voorlopige voorziening indienen bij de rechtbank. Deze verplicht dan de gemeente om toch de voorschotten te verstrekken gedurende de periode dat het bezwaarschrift behandeld wordt. Een spoedeisend belang wordt snel aangenomen als een bijstandsuitkering afgewezen wordt. Dat de voorlopige voorziening toegewezen wordt, wil echter niet zeggen dat men gelijk krijgt in de bezwaarzaak. Het kan dus zo zijn dat u de bijstand achteraf terug moet betalen aan de gemeente, als het bezwaarschrift ongegrond verklaard wordt. Dit risico is in de praktijk echter zeer klein. Een voorlopige voorziening kan ook nog ingediend worden indien (hoger) beroep is ingesteld. Indien de voorlopige voorziening afgewezen is, staat de weg naar hoger beroep niet meer open.

Inlichtingenplicht

Vaak ontstaan problemen doordat de gemeente vindt dat de bijstandsgerechtigde de inlichtingenplicht geschonden heeft. U bent namelijk verplicht het UWV WERKbedrijf en de gemeente alle gegevens te verstrekken die vereist zijn voor het vaststellen van het recht op bijstand. Tevens moet u tijdens de periode dat u bijstand ontvangt, informatie geven aan de gemeente die betrekking heeft op de bijstand. Als de inlichtingenplicht geschonden wordt, kan dit als gevolg hebben dat de uitkering beëindigd wordt en misschien zelfs teruggevorderd wordt. Als u een brief ontvangt van de gemeente, is het raadzaam direct een advocaat in te schakelen omdat het vaak complexe kwesties zijn.

​Neem contact op

Gezamenlijke huishouding

Eén woning

Regelmatig wordt bijstand teruggevorderd, omdat sprake is van gemeenschappelijke huishouding. Er heerst namelijk het misverstand dat alleen sprake is van een gemeenschappelijk huishouden wanneer u 'echt' samenwoont en een relatie hebt. Het enige vereiste voor een gemeenschappelijke huishouding is echter, dat beiden hetzelfde hoofdverblijf hebben volgens de gemeentelijke basisadministratie (GBA). Daarnaast kan in de praktijk ook sprake zijn van een gemeenschappelijk huishouden indien twee personen wel beiden een eigen huis hebben, maar een van de huizen een heel laag energie- en waterverbruik heeft of een van de woningen maar voor een deel is ingericht.

Financiële zorg

Ook is het ook van belang of er financieel voor elkaar wordt gezorgd. Dit gaat verder dan enkel de vaste woonlasten delen. U deelt ook andere vaste lasten, zoals boodschappen of een gezamenlijke rekening.

Relatie

Van een gezamenlijk huishouden is sprake indien de hierboven genoemde situaties gedeeld worden met iemand met wie u gehuwd bent geweest in de afgelopen twee jaren; iemand van wie u een kind heeft/erkend heeft; of iemand met wie u een samenlevingscontract heeft waarin opgenomen is dat u een bijdrage levert aan het huishouden.

Wet werk en inkomen arbeidsvermogen – WIA

Een andere uitkering op het gebied van het sociale zekerheidsrecht, is de WIA. Indien u als werknemer langer dan 104 weken ziek bent of niet in staat bent te werken, kunt u een WIA-uitkering ontvangen. Er wordt in de WIA een onderscheid gemaakt tussen volledige en gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid. Als u als werknemer nog gedeeltelijk kunt werken, ontvangt u een WGA-uitkering. Als u als werknemer helemaal niet meer kunt werken, ontvangt u een IVA-uitkering.

Criterium

Er moet sprake zijn van loonverlies om recht te hebben op een WIA-uitkering. Loonverlies houdt in dat u door uw handicap of ziekte minder verdient dan in de periode voordat u ziek werd. Als dit loonverlies minder dan 35% is, heeft u geen recht op deze uitkering. Ligt het loonverlies tussen de 35% en 80%, heeft u recht op een WGA-uitkering. Ook wanneer het loonverlies meer dan 80% is, maar u nog kans hebt op herstel, valt dit onder de WGA-uitkering. Is er echter geen kans meer op herstel, dan valt dit onder de IVA.

Hoogte WIA-uitkering

Formule

De arbeidsongeschiktheid kan vastgesteld worden door middel van een formule. Deze formule luidt als volgt:

(maatmanloon – resterende verdiencapaciteit) / maatmanloon x 100%.

De uitkomst hiervan is het WIA-percentage. Het maatmanloon is het loon dat u als werknemer verdiende voordat u ziek werd. Resterende verdiencapaciteit houdt het loon in dat u nog kunt verdienen.

Resterende verdiencapaciteit

Hoeveel u nog kunt verdienen, bepaalt het UWV na onderzoek door een arts. Deze doet lichamelijk en psychisch onderzoek. Vervolgens stelt de arts op basis hiervan vast welke werkzaamheden u wel en niet kunt verrichten. Tevens kijkt de arts of er sprake is van blijvende of tijdelijke arbeidsongeschiktheid.

Functionele mogelijkheden lijst

Ook maakt de arts een functionele mogelijkheden lijst (FML) op. Hierin staat een overzicht van uw mogelijkheden en beperkingen. Deze lijst is onderverdeeld in 6 categorieën:

• Persoonlijk functioneren
• Sociaal functioneren
• Aanpassing aan werkplek
• Bewegen
• Statische houdingen
• Werktijden

Vervolgens bekijkt een arbeidsdeskundige van het UWV aan de hand van de FML welke functies u nog kunt verrichten en wat u hiermee verdient. Deze functies staan in het Claimbeoordelings- en Borgingssysteem (CBBS). De CBBS is een grote database en bevat 7000 functievoorbeelden. Ten slotte moet de arbeidsdeskundige drie functies uit deze lijst selecteren die u kunt vervullen.

Bezwaar maken

Indien u het niet eens bent met de beslissing van het UWV, is het mogelijk om binnen een periode van 6 weken na de dagtekening van de beslissing, in bezwaar te gaan bij het UWV. Dit kan vaak lastig zijn, dus het is verstandig om hiervoor een advocaat in te schakelen.

​Neem contact op

Kosten advocaat sociale zekerheidsrecht

In het sociale zekerheidsrecht is een advocaat niet verplicht. Wij raden u echter aan om u wel te laten bijstaan door een advocaat. De kosten voor een advocaat variëren per kantoor en soms ook per advocaat. Heeft u een laag inkomen en geen rechtsbijstandverzekering? Wellicht kunt u dan gebruik maken van gesubsidieerde rechtsbijstand, ook wel pro deo advocaten genoemd. Uw advocaat is dan niet volledig gratis, maar u betaalt een inkomensafhankelijke bijdrage. U leest hier meer over de kosten van een pro deo advocaat. Onze advocaten van Pro Deo Advocaten werken ook op basis van pro deo.

Sociale zekerheidsrecht advocaat uit eigen regio

Onze gespecialiseerde advocaten staan u graag bij om samen tot een passende oplossing te komen. We zijn gevestigd in het hele land. U vindt ons bijvoorbeeld in Den Haag, Rotterdam, Amsterdam, Groningen, Leeuwarden, Utrecht en Apeldoorn. Waar u ook woont, bij ons vindt u een advocaat bij u in de buurt die specialist is in sociale zekerheidsrecht zaken. Neem contact met ons op door het formulier in te vullen, of bel op 088 -1810 380.

Meer weten over het sociale zekerheidsrecht?

Lees meer over bijvoorbeeld:

• Bezwaar Ziektewet
• Bezwaar WIA-uitkering
• Bezwaar WW-uitkering
• Bezwaar bijstandsuitkering
• Vaststellingsovereenkomst
• Ontslag op staande voet
• Procedures tegen UWV of gemeente
• Langdurigheidstoeslag

Veelgestelde vragen over het sociale zekerheidsrecht

Wat is de WW?

De WW is de werkloosheidswet. Deze uitkering kunt u in bepaalde situaties krijgen als u werkloos bent geworden.

Aan welke eisen moet ik voldoen voor de WW?

U moet voldoen aan de wekeneis; dit houdt in dat u minimaal 26 van de 36 weken gewerkt heeft. Daarnaast moet u voldoen aan de jareneis. Dit betekent dat u minimaal 4 van de 5 jaren voorafgaand aan de werkloosheid gewerkt heeft.

Wat is de ziektewet?

De ziektewet is een wet die ziet op ziekte die is ontstaan binnen 4 weken nadat uw arbeidsovereenkomst is afgelopen, of in sommige gevallen wanneer u onder een uitzendovereenkomst werkt.

Hoelang heb ik recht op de Ziektewetuitkering?

U heeft gedurende 2 jaar recht op een Ziektewet uitkering. Deze bedraagt 70% van uw loon.

Wat is bijstand?

Een bijstandsuitkering krijgt u als u onvoldoende inkomen heeft om te voldoen in uw levensonderhoud.

Wanneer kan ik een bijstandsuitkering aanvragen?

U kunt een bijstandsuitkering aanvragen als u niet in staat bent in uw levensonderhoud te voorzien, u geen andere uitkeringen krijgt en als u een laag eigen vermogen heeft. De gemeente zal beoordelen of u recht heeft op bijstand.

Wat is de WIA?

De WIA is een uitkering die ziet op werknemers die gedurende een periode van 104 weken niet in staat zijn arbeid te verrichten door bijvoorbeeld ziekte.

Wanneer heb ik recht op een WIA-uitkering?

Als uw loonverlies tussen de 35% en 80% ligt, dan heeft u recht op een WIA uitkering. Is dit minder, dan heeft u geen recht op WIA. Is dit meer, dan heeft u mogelijk recht op een WGA of IVA uitkering.

Wat is de langdurigheidstoeslag?

De langdurigheidstoeslag is gericht op mensen die al langer een uitkering hebben. De gemeente draagt dan een extra geldbedrag bij. De termijnen zijn verschillend per gemeente.

Wat kost een advocaat?

De meeste advocaten brengen een uurtarief in rekening. Dit tarief verschilt per advocaat. Vaak hangt het af van de grootte van het kantoor, het aantal jaren werkervaring en de expertise van de advocaat. Bij onze advocaten heeft u eerst altijd een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek. Tijdens dit gesprek kunnen de advocaten u meer vertellen over de kosten en kijken naar de mogelijkheid voor toevoeging. Dit betekent dat de advocaat op basis van pro deo werkt. De overheid betaalt de advocaat dan.

Is een advocaat verplicht?

Een advocaat is niet verplicht. Dit geldt ook voor het sociaal recht. Toch is het niet onverstandig om wel een advocaat in de arm te nemen. Het sociaal recht is erg ingewikkeld en vergt veel kennis van zaken. Alleen advocaten beschikken over deze kennis.

​Neem contact op