Artikels over mediation

Het komt tegenwoordig steeds vaker voor dat men kiest voor mediation in plaats van meteen naar de rechter stappen. Bij mediation komen de partijen samen tot een oplossing. Dit doen ze met behulp van een mediator. Uit de praktijk blijkt dat dit een zeer effectieve en snelle manier is om een discussie op te lossen. Op deze pagina leest u meer over mediation.

Wat is een mediator?

Een mediator is een professionele tussenpersoon die onafhankelijk is en beide partijen helpt om een  probleem op te lossen. Verder is hij niet partijdig (denk aan een advocaat) en zal hij ook niet een bepaald standpunt innemen, zoals de rechter doet. De mediator zal in vertrouwelijke gesprekken zijn best doen om de partijen aan te moedigen zelf tot een oplossing te komen.

Op vrijwillige basis

Een belangrijk onderdeel is de vrijwilligheid. Men kan namelijk niet gedwongen worden om mee te werken aan mediation. Dit is het tegenovergestelde van een gerechtelijke procedure, aangezien men daarbij tegen zijn wil in bij een rechtszaak betrokken kan worden. Juist de vrijwilligheid van mediation kan ervoor zorgen dat beide partijen gemotiveerd zijn om tot een oplossing te komen. Zij hebben er allebei doelbewust voor gekozen om het juridische conflict op te lossen.

Vertrouwelijk en geheim

Andere belangrijke onderdelen van mediation zijn geheimhouding en vertrouwelijkheid. Beide partijen moeten een mediationovereenkomst tekenen. In deze overeenkomst staat dat ze niet zullen delen wat er tijdens de procedure wordt besproken. Ze mogen het achteraf ook niet aan de rechter vertellen. Zo krijgen beide partijen de kans om alles vrijuit te kunnen zeggen wat zij willen. Het komt soms voor dat allebei de partijen een adviseur of een advocaat willen hebben tijdens de gesprekken. Dan zal dus ook deze advocaat of adviseur de geheimhouding moeten ondertekenen.

Rol van de mediator

Neutrale opstelling

De mediator zal een neutrale opstelling hebben tijdens de gesprekken. Hij zal dus niet een voorkeur mogen uiten voor het standpunt van de ene of de andere partij. Hij is dus in feite een gespreksleider die zorgt dat allebei de partijen vrijuit hun standpunt en argumenten kunnen delen. Natuurlijk zal de mediator tijdens de gesprekken vaak vragen stellen.

Vaststellingsovereenkomst

In principe is het de bedoeling dat de partijen tijdens de gesprekken zelf een oplossing van hun conflict vinden. De mediator zal zelf ook oplossingsrichtingen voorstellen. Als beide partijen erin slagen om een oplossing te vinden, dan zal de mediator in de meeste gevallen de oplossing vastleggen in een zogenoemde vaststellingsovereenkomst.

Wanneer kiezen voor mediation?

Bijna alle geschillen kunnen opgelost worden door mediation. Het doet er niet toe of ze groot of klein zijn. Denk aan burenruzies, familiezaken, scheidingen, arbeidsconflicten, conflicten met de overheid of zakelijke geschillen. De voorwaarde is dat beide partijen bereid moeten zijn om met de andere partij te onderhandelen en dat hier ruimte voor is.

Waarom kiezen voor mediation?

Er zijn allerlei redenen om voor mediation te kiezen, waaronder:

• Duur: over het algemeen is een proces binnen een paar maanden voltooid. In sommige gevallen is het zelfs mogelijk binnen een paar weken.
• Alles in eigen hand houden: de partijen bepalen samen wat zij in de overeenkomst zetten.
• Hele geschil oplossen: door middel van mediation wordt er samen gezocht naar een oplossing die toekomstgericht is en werking heeft ten aanzien van het hele geschil. Een procedure bij de rechter richt zich alleen op de juridische gronden van het geschil en gaat vaak over gebeurtenissen uit het verleden.
• Meerdere zaken tegelijk: het is mogelijk om verschillende zaken waar meerdere partijen betrokken bij zijn tegelijk te behandelen.
• Totale kosten: mediation kan minder kosten dan een procedure bij de rechter. Denk hierbij aan het feit dat het mogelijk is dat in een mediation meerdere processen gevoerd kunnen worden. Ook indien er in de juridische procedure deskundigen of getuigen ingeschakeld dienen te worden.
• Relatie behouden: beide partijen krijgen tijdens de mediation de kans om alles goed te bespreken. Daarna wordt samen gezocht naar een oplossing. Op deze manier kan de relatie tussen de partijen behouden worden voor de toekomst of juist op een prettige manier worden afgesloten.

Mediatiorsfederatie Nederland

In Nederland dient de mediator aan bepaalde kwaliteitseisen te voldoen. Zo dient hij zich in te schrijven in het zogenoemde register van de Mediatorsfederatie Nederland (MfN). Bovendien dient de mediator zich te houden aan de gedragsregels van de MfN en het betreffende reglement.

Verschil tussen mediator en advocaat

Het is bij juridische geschillen ook mogelijk om een advocaat in te schakelen. Het verschil tussen de (pro deo)advocaat en mediator is als volgt. Een advocaat aan de kant van één van de partijen en verdedigt de belangen van zijn cliënt. De mediator helpt beide partijen om samen tot een oplossing te komen. In de meeste gevallen wordt mediation als goedkoper en sneller gezien dan het inschakelen van een (scheidings)advocaat.

Mediation minder ingrijpend dan rechter

Over het algemeen is mediation minder ingrijpend dan een procedure bij de rechter. In meer dan de helft van de mediation gevallen is sprake van een gedeeltelijke of geheel goede afloop.

Voor mediation kiezen terwijl zaak bij rechter loopt

Het is mogelijk om te kiezen voor mediation terwijl uw zaak nog bij de rechter loopt. Dit wordt mediation naast rechtspraak genoemd. Dit is mogelijk op eigen verzoek van de partijen of op verzoek van het gerechtshof of de rechtbank waar de betreffende zaak loopt. Hiervoor is het mogelijk dat de rechter u schriftelijk uitnodigt. Bovendien bestaat er voor de rechter een mogelijkheid om tijdens de zitting mediation voor te stellen.

Rechtszaken zonder en met mediation

In de volgende zaken bestaat er voor partijen de mogelijkheid om voor mediation te kiezen:

• Familierechtelijke zaken
• Belastingzaken
• Bestuursrechtelijke zaken
• Civiele zaken

Dit is bij de rechtbank mogelijk, maar ook bij het gerechtshof. Verder geldt dat mediation in strafzaken in sommige situaties mogelijk is en mediation in vreemdelingenzaken juist niet mogelijk is.

Juridische procedure bij mediation

Als er gekozen wordt voor mediation is het ook mogelijk om niet-juridische gronden in de oplossing erbij te halen. De gerechtelijke procedure stopt tijdens de mediation. Als de bemiddeling bij een mediator niet slaagt, dan gaat de gerechtelijke procedure weer door. In strafzaken geldt daarnaast nog dat de zittingsdatum wel blijft staan.

Uitgangspunten bij mediation naast rechtspraak

Er gelden de volgende uitgangspunten bij mediation naast rechtspraak:

• De deelname is vrijwillig, maar niet vrijblijvend. Dit betekent dat partijen inzet moeten tonen tijdens het proces.
• Over het algemeen duurt mediation drie maanden, vaak korter
• De taken en verplichtingen leggen beide partijen vast in een mediationovereenkomst
• De gerechtelijke procedure wordt geschorst, behalve bij strafzaken. De procedure stopt na een overeenstemming. Als er niet een overeenstemming is of een gedeeltelijke, dan gaat de betreffende zaak naar de rechter terug.
• Gemachtigden of advocaten hebben de mogelijkheid om bij de mediation aanwezig te zijn in overleg
• De mediator dient zich bij de mediation te houden aan het reglement van het Nederlands Mediation Instituut (NMI)
• Beide partijen zijn in principe bij alle gesprekken aanwezig
• Als er nieuwe informatie boven tafel komt tijdens de mediation, dan is deze vertrouwelijk en mag deze informatie niet later gebruikt worden zonder dat er toestemming is gegeven van de andere betreffende partij

Kosten van mediation

De kosten van de mediation hangen af van de mediator. De mediator bepaalt zelf hoeveel geld hij vraagt voor zijn mediation. Daarom is het aan te raden om de mediator zelf te vragen of hij een inschatting van de kosten kan maken.

Toevoeging bij een laag inkomen

Als u een laag inkomen heeft en over weinig spaargeld beschikt heeft u in sommige gevallen recht op een  toevoeging. Dit houdt in dat de overheid de gemaakte kosten van een mediator betaalt. U moet wel een eigen bijdrage betalen. Deze eigen bijdrage is lager als u minder verdient. De mediator regelt de toevoegingsaanvraag. De Raad voor Rechtsbijstand laat dan via een besluit weten of u recht heeft op deze toevoeging.

Verschillende methoden

Er zijn verschillende methoden waarop mediation kan plaatsvinden. In de meeste gevallen gebruiken mediators de probleemoplossende methode. Deze manier wordt gezien als de beste aanpak als het gaat om scheidingen en arbeidsconflicten.